Aktualności
Gdy do wyszukiwarki przedwojennych czasopism wpiszemy frazę „Dom Czarnogłowych”, niewiele znajdziemy wyników. Ot, zaledwie kilka reportaży z Łotwy, gdy ciekawi północnego sąsiada dziennikarze polskiej prasy centralnej i regionalnej wypuszczali się nad Dźwinę. Oglądali katedrę ryskę, luterańską i katolicką, budynek birży, Sejmu, cmentarz „Brackie Mogiły”, nie mogli pominąć budynku, który powstał na początku XIV wieku dla bractwa św. Maurycego. To właśnie tam 18 marca 1921 roku podpisano traktat polsko-sowiecki, kończący wojnę polsko-bolszewiecką z lat 1919-1920, ustanawiający wschodnią granicę Rzeczypospolitej. Pośrednią konsekwencją traktatu, a więc istnienia Polski „na Wschodzie”, było funkcjonowanie do jesieni 1939 roku granicy polsko-łotewskiej.
Na „długi weekend”, poprzedzający Święto Niepodległości Litwy, wyznaczono obchody Kaziuków („Kaziuko mugė”), święta, które łączy Polaków, Litwinów i Białorusinów.
Odkrył go wiele lat temu profesor Ēriks Jēkabsons, zaś w wydanym w 2018 roku przez Fundację Bałtycką albumie „100 Polaków zasłużonych dla Łotwy” znalazł się jego krótki biogram, w trzech językach. Choć ma biogram w polskiej Wikipedii, nie jest znany wśród Polaków na Łotwie. Na początku lutego dzięki Fundacji Pomoc Polakom na Wschodzie, a także zaangażowaniu Polskiego Teatru „Studio” w Wilnie na łotewskim ekranie został pokazany film „Kapitan Myszkowski”.
Po święcie Trzech Króli zaczął się w Polsce karnawał, wciąż obchodzony hucznie, w oczywiście w zależności od dobrego humoru czy zasobności portfela. Niedługo przed polskimi cukierniami ustawią się kolejki po pączki, bo obchodzić będziemy Tłusty Czwartek. Polacy z Łotwy przed II wojną światową także potrafili się bawić: na zabawach karnawałowych albo imprezach organizowanych przez Związek Polaków w Łotwie.
Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu obchodzony jest 27 stycznia, w rocznicę wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady Auschwitz-Birkenau. Ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 2005 r. dzień ten ma na celu uczczenie pamięci ofiar pochodzenia żydowskiego pomordowanych w czasie II wojny światowej, jak też osób innych narodowości, których losy przypieczętował nazizm.
Nowy Rok przywitał Polaków zdjęciami z bombardowanej Ukrainy i epidemią infekcji. Jedni cieszą się z nowego rządu i nowej telewizji publicznej, drudzy pomstują, z drugiej strony – znamy już patronów 2024 roku w Polsce, będą to, jak podkreśla w „Gazecie Wyborczej” znawca literatury Wojciech Szot, sami mężczyźni, choć żyjemy w „epoce herstorii”. W Nowy Rok wejdziemy z Markiem Hłaską, Czesławem Miłoszem, Witoldem Gombrowiczem, a także Kazimierzem Wierzyńskim. Ilu z tych pisarzy, znanych bardzo dobrze w Polsce, było tłumaczonych na łotewski?
25 grudnia 1934 roku ukazał się pierwszy numer „Naszego Życia”, tygodnika, który będzie wydawany w Rydze do sierpnia 1940 roku, gdy skasowane zostanie życie polonijne nad Dźwiną. To ważna data i akurat bardzo symboliczny fakt, że pierwszy numer wyszedł właśnie w Boże Narodzenie – dla łotewskich Polaków Wigilia i następujące po niej Święta mają wielkie znaczenie. To, oprócz wymiaru religijnego, łączność z tradycjami wcześniejszych pokoleń, bez których na tej ziemi ich by tu nie było.
Choć w zasadzie nie objęło terenów współczesnej Łotwy, powstanie listopadowe, które wybuchło w 1830 roku, cieszyło się nad Dźwiną zainteresowaniem, atencją, kolejne rocznice przypominały o wysiłku niepodległościowym społeczeństwa polskiego w XIX wieku. Oddziały Związku Polaków w Łotwie organizowały pogadanki i koncerty, w obchody włączyły się także inne polskie stowarzyszenia, których nie brakowało przed 1940 rokiem.