Zdjęcie: Po polsku

Po polsku

Ziņu portāla lsm.lv sadaļa «Po polsku». Jaunākie materiāli un ziņas par tēmu «Po polsku».

Jesień pod znakiem polskiego kina
Jesień pod znakiem polskiego kina
Polskie kino obecne jest na Łotwie, raz sporadycznie, raz częściej. Od czasu do czasu trafiają tutaj polskie filmy, tak jak w ubieglym roku „Chłopi” albo wcześniej „Boże Ciało”. Ostatnio na ekrany kin w Rydze weszła „Kobieta z...”, w reżyserii Małgorzaty Szumowskiej i Michała Englerta, poświęcona historii kobiety transseksualnej. Jednak tak naprawdę wielki wpływ na popularyzację polskiej kinematografii na Łotwie mają festiwale organizowane przez Stowarzyszenie na Rzecz Wspierania Relacji Polsko-Łotewskich „Silesia”. W tym roku Festiwal Polskich Filmów odbył się po raz kolejny w Rydze 12 października w Kinie „K.Suns”, przy ul. Elizabetes 83/85.
Koniec polskiej szkoły w Krasławiu. Czy są perspektywy dla dalszego nauczania języka polskiego?
Koniec polskiej szkoły w Krasławiu. Czy są perspektywy dla dalszego nauczania języka polskiego?
Wraz z końcem wakacji zmniejszyła się liczba szkół polskich na Łotwie — od 1 września działalność wznowiły tylko szkoła średnia im. Ity Kozakiewicz w Rydze, Gimnazjum Polskie im. Józefa Piłsudskiego w Dyneburgu oraz Gimnazjum Polskie w Rzeżycy. Zamknięto polską szkołę w Krasławiu, co nie jest żadnym zaskoczeniem. Mówiło się o tym już od lat, ostateczną decyzję podjęto na początku 2024 roku.
Nie zaczęło się od LSM. Polskie media na Łotwie
Nie zaczęło się od LSM. Polskie media na Łotwie
W połowie sierpnia na portalu mediów publicznych LSM została otwarta nowa sekcja LSM+ (Plus.LSM.lv). Od teraz można na niej „zasięgnąć języka” w różnych mowach obecnych na Łotwie – aktualności, materiały analityczne i unikalne teksty dostępne są w językach angielskim, rosyjskim, ukraińskim, białoruskim i polskim.
Broszury turystyczne w języku polskim na Łotwie: tendencja jest obiecująca
Broszury turystyczne w języku polskim na Łotwie: tendencja jest obiecująca
Na początku lipca broszurą w języku białoruskim poświęconą zabytkom Rygi, wydaną przez Ryskie Centrum Informacji Turystycznej, pochwaliła się nasza białoruska koleżanka Julija Kaliada. Już od dłuższego czasu taką malutką, składaną książeczkę, poświęconą stolicy Łotwy, można otrzymać w języku polskim. W ślady Rygi poszły już później centra turystyczne w innych samorządach Łotwy.
Kampania społeczna „Pamiętaj. 23 sierpnia“ przypomina o ofiarach totalitaryzmów
Kampania społeczna „Pamiętaj. 23 sierpnia“ przypomina o ofiarach totalitaryzmów
23 sierpnia obchodzimy Europejski Dzień Pamięci Ofiar Reżimów Totalitarnych, proklamowany przez Parlament Europejski w 2008 roku. Tego dnia 85 lat temu podpisano pakt Ribbentrop-Mołotow, otwierający drogę II wojnie światowej i jej skutkom: zbrodniom wojennym, niewolniczej pracy, obozom koncentracyjnym, Holokaustowi, czystkom etnicznym i gułagom, a potem długim latom zimnej wojny, a dla wielu, dalszego zniewolenia.
Wakacje: Polacy coraz częściej odwiedzają Rygę
Wakacje: Polacy coraz częściej odwiedzają Rygę
W ubiegłym miesiącu dowiedzieliśmy się, że „Weber Shandwick” będzie promować Rygę w Polsce. W czerwcu 2024 r. ta agencja PR z Warszawy rozpoczęła współpracę z Agencją Inwestycji i Turystyki Rygi (RITA). Działania mają na celu promocję stolicy Łotwy jako atrakcyjnego celu turystycznego dla Polaków. „Weber Shandwick”  wykonało badanie społeczne, z którego wynika, że już 14% Polaków odwiedziło Rygę. Z kolei 88% Polaków o Rydze już słyszało, zaś 83% tych, którzy „już byli” pragnie odwiedzić ją ponownie. W tym roku w stolicy Łotwy „zameldowało się” 33% Polaków więcej niż w analogicznym okresie przed rokiem, pięciokrotnie wzrosła także liczba Polaków odwiedzających stronę „firmową” miasta: „Liveriga.com”.
Latem 1794 roku trwało powstanie kurlandzkie. 230 rocznica, której nikt nie obchodzi
Latem 1794 roku trwało powstanie kurlandzkie. 230 rocznica, której nikt nie obchodzi
W Kurierze Wileńskim, magazynie dla Polaków mieszkających na Litwie, opublikowaliśmy w sobotę tekst wywiadu z prof. Dariuszem Nawrotem a propos powstania kurlandzkiego. Tematyka Kurlandii jest dosyć odległa w Polsce, do tego stopnia, że nikt nie pomyślał o tym, że warto by świętować 230 rocznicę powstania w tym regionie.
Kurmene: Dzieli tylko rzeka Niemenek. Miejsce ważne dla trzech narodów
Kurmene: Dzieli tylko rzeka Niemenek. Miejsce ważne dla trzech narodów
Pod koniec maja internetową społeczność obiegła wieść przekazana przez reżyserkę Jadwigę Nowakowską: po ośmiu latach stania na półce (Polacy mają na to nieprzetłumaczalną na inne języki nazwę „półkownik”) Telewizja Polska zdecydowała się na emisję nakręconego w 2015 roku filmu „Szafa dwóch narodów”, opowiadającego o rodzinie Komorowskich, zarządzających majątkiem Kurmen, których potomek (a także jeden z bohaterów filmu) w latach 2010-2015 sprawował funkcję prezydenta Polski.
Pod niebem Warszawy, pod dachami Rygi... Polska piosenka zabrzmiała na bulwarze Rainisa
Pod niebem Warszawy, pod dachami Rygi... Polska piosenka zabrzmiała na bulwarze Rainisa
Pod koniec maja w Małej Auli Uniwersytetu Łotewskiego miała miejsce chwila szczególna: znów zabrzmiały tutaj słowa w języku polskim. I nie mam na myśli samej minikonferencji kończącej projekt „Warszawa i Ryga w piosence na lekcjach języka polskiego jako obcego”, zainicjowany jesienią 2023 roku, ale przede wszystkim będący zwieńczeniem tego projektu wspaniały koncert piosenek o Warszawie i Rydze, który dała para wykonawców z Krakowa: wokalistka Karolina Leszko i pianista Dawid Makosz.
„Nie tylko dwóch Pietkiewiczów”, czyli polscy sportowcy nad Dźwiną
„Nie tylko dwóch Pietkiewiczów”, czyli polscy sportowcy nad Dźwiną
– Michaił Tal, zdaje się, że trzy razy odwiedził Polskę – wylicza przez telefon mój rozmówca, polski znawca historii szachów. W „Dzienniku Bałtyckim” z okresu PRL znajduję potwierdzenie jednej wizyty, w 1966 roku. Tal to oczywiście wielkie nazwisko, doczekał się nawet pomnika w Rydze. Niedawno zmarł jednak inny znany szachista łotewski, Józef Pietkiewicz, dwukrotny mistrz Łotewskiej SRR, który deklarował polską narodowość. Zaś w przedwojennej Łotwie aktywny był biegacz Stanisław Petkiewicz. Zbieżność nazwisk jest zupełnie przypadkowa, zresztą nazwisko przedwojennego sportowca pisze się z twardym „e”, natomiast łączyły ich trzy rzeczy: obaj pochodzili z Rygi, należeli do polskiej społeczności na Łotwie, a w pewnym momencie wyjechali zaś robić karierę do Polski.
Śląsk Cieszyński — ziemia wielokulturowa, miejsce pokazu filmu o Icie Kozakiewicz
Śląsk Cieszyński — ziemia wielokulturowa, miejsce pokazu filmu o Icie Kozakiewicz
Aż trzech ambasadorów odwiedziło w pierwszej połowie maja Centrum Polskie Kongresu Polaków w Czeskim Cieszynie. Okazją do przybycia dyplomatów: ambasadora Polski w Pradze Mateusza Gniazdowskiego, ambasadorki Łotwy w Pradze Elity Kuzmy oraz ambasadora Łotwy w Warszawie  Jurisa Poikānsa do miasta na polsko-czeskim pograniczu była projekcja filmu „Moja wolność”, opowiadającego o postaci Ity Kozakiewicz.
Polacy na Litwie i Łotwie. Bracia, którzy się nie znają?
Polacy na Litwie i Łotwie. Bracia, którzy się nie znają?
W połowie kwietnia wraz z sekretarzem Związku Polaków na Łotwie, Krystyną Kunicką, odwiedziliśmy oddział jezioroski bratniej organizacji polonijnej – Związku Polaków na Litwie, mieszczący się w Turmoncie, na samym pograniczu litewsko-łotewskim. Przed 1939 rokiem działała tutaj ostatnia stacja Polskiej Kolei Państwowej przed granicą z Łotwą.
Pociągiem na Łotwę „po szerokich torach”
Pociągiem na Łotwę „po szerokich torach”
Po Świętach Wielkiej Nocy Polacy zazwyczaj zaczynają się zastanawiać, dokąd pojechać w tegoroczne wakacje. Coraz większą popularnością cieszy się kierunek Łotwa. Samoloty „Ryanaira” latają do Rygi z trzech miejsc: Warszawy-Modlina, Krakowa i Gdańska. Częściej na Łotwę jeździmy jednak autobusami albo prywatnym samochodem. Na pociąg „Rail Baltica” musimy jeszcze poczekać do 2030 roku, choć gdyby się uprzeć niedługo (z przesiadkami) „żelazną drogą” będzie można dojechać nawet z Warszawy do Tallinna.
Kartka z kalendarza: to w Rydze podpisano traktat polsko-sowiecki
Kartka z kalendarza: to w Rydze podpisano traktat polsko-sowiecki
Gdy do wyszukiwarki przedwojennych czasopism wpiszemy frazę „Dom Czarnogłowych”, niewiele znajdziemy wyników. Ot, zaledwie kilka reportaży z Łotwy, gdy ciekawi północnego sąsiada dziennikarze polskiej prasy centralnej i regionalnej wypuszczali się nad Dźwinę. Oglądali katedrę ryskę, luterańską i katolicką, budynek birży, Sejmu, cmentarz „Brackie Mogiły”, nie mogli pominąć budynku, który powstał na początku XIV wieku dla bractwa św. Maurycego. To właśnie tam 18 marca 1921 roku podpisano traktat polsko-sowiecki, kończący wojnę polsko-bolszewiecką z lat 1919-1920, ustanawiający wschodnią granicę Rzeczypospolitej. Pośrednią konsekwencją traktatu, a więc istnienia Polski „na Wschodzie”, było funkcjonowanie do jesieni 1939 roku granicy polsko-łotewskiej.
Kapitan Myszkowski na pokazach w Rydze. Polski film wkracza na Łotwę
Kapitan Myszkowski na pokazach w Rydze. Polski film wkracza na Łotwę
Odkrył go wiele lat temu profesor Ēriks Jēkabsons, zaś w wydanym w 2018 roku przez Fundację Bałtycką albumie „100 Polaków zasłużonych dla Łotwy” znalazł się jego krótki biogram, w trzech językach. Choć ma biogram w polskiej Wikipedii, nie jest znany wśród Polaków na Łotwie. Na początku lutego dzięki Fundacji Pomoc Polakom na Wschodzie, a także zaangażowaniu Polskiego Teatru „Studio” w Wilnie na łotewskim ekranie został pokazany film „Kapitan Myszkowski”.
Polski karnawał nad Dźwiną; czy pamiętamy dawne czasy?
Polski karnawał nad Dźwiną; czy pamiętamy dawne czasy?
Po święcie Trzech Króli zaczął się w Polsce karnawał, wciąż obchodzony hucznie, w oczywiście w zależności od dobrego humoru czy zasobności portfela. Niedługo przed polskimi cukierniami ustawią się kolejki po pączki, bo obchodzić będziemy Tłusty Czwartek. Polacy z Łotwy przed II wojną światową także potrafili się bawić: na zabawach karnawałowych albo imprezach organizowanych przez Związek Polaków w Łotwie.
Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu
Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu
Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu obchodzony jest 27 stycznia, w rocznicę wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady Auschwitz-Birkenau. Ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 2005 r. dzień ten ma na celu uczczenie pamięci ofiar pochodzenia żydowskiego pomordowanych w czasie II wojny światowej, jak też osób innych narodowości, których losy przypieczętował nazizm.
Polski Nowy Rok 2024. Literatura i polityka
Polski Nowy Rok 2024. Literatura i polityka
Nowy Rok przywitał Polaków zdjęciami z bombardowanej Ukrainy i epidemią infekcji. Jedni cieszą się z nowego rządu i nowej telewizji publicznej, drudzy pomstują, z drugiej strony – znamy już patronów 2024 roku w Polsce, będą to, jak podkreśla w „Gazecie Wyborczej” znawca literatury Wojciech Szot, sami mężczyźni, choć żyjemy w „epoce herstorii”. W Nowy Rok wejdziemy z Markiem Hłaską, Czesławem Miłoszem, Witoldem Gombrowiczem, a także Kazimierzem Wierzyńskim. Ilu z tych pisarzy, znanych bardzo dobrze w Polsce, było tłumaczonych na łotewski?
Polskie Święta nad Dźwiną
Polskie Święta nad Dźwiną
25 grudnia 1934 roku ukazał się pierwszy numer „Naszego Życia”, tygodnika, który będzie wydawany w Rydze do sierpnia 1940 roku, gdy skasowane zostanie życie polonijne nad Dźwiną. To ważna data i akurat bardzo symboliczny fakt, że pierwszy numer wyszedł właśnie w Boże Narodzenie – dla łotewskich Polaków Wigilia i następujące po niej Święta mają wielkie znaczenie. To, oprócz wymiaru religijnego, łączność z tradycjami wcześniejszych pokoleń, bez których na tej ziemi ich by tu nie było.
Powstanie daleko od Łotwy, bliskie sercu
Powstanie daleko od Łotwy, bliskie sercu
Choć w zasadzie nie objęło terenów współczesnej Łotwy, powstanie listopadowe, które wybuchło w 1830 roku, cieszyło się nad Dźwiną zainteresowaniem, atencją, kolejne rocznice przypominały o wysiłku niepodległościowym społeczeństwa polskiego w XIX wieku. Oddziały Związku Polaków w Łotwie organizowały pogadanki i koncerty, w obchody włączyły się także inne polskie stowarzyszenia, których nie brakowało przed 1940 rokiem.
Poranek muzyczny i akademia w Pałacu Kronenberga. Jak Polacy świętowali łotewskie Święto Narodowe
Poranek muzyczny i akademia w Pałacu Kronenberga. Jak Polacy świętowali łotewskie Święto Narodowe
Przed II wojną światową Polska i Łotwa były sąsiadami i sojusznikami, łączyło je coś, co profesor Ēriks Jēkabsons nazwał "ostrożną przyjaźnią". Nic więcej dziwnego, że podobnie jak w przypadku ważnych świąt narodowych Estonii, Szwecji i Finlandii, odbywały się w polskich miastach rauty, spotkania, koncerty z okazji 18 listopada, święta narodowego Łotwy. Świętowano je w centralnej Polsce, na wschodzie, i na zachodzie, a niepoślednią rolę w tym odegrały konsulaty honorowe Łotwy oraz założone w 1928 roku Towarzystwo Polsko-Łotewskie, które swój odpowiednik miało także na Łotwie.
Polskie miesiące: listopad, «niebezpieczna pora»
Polskie miesiące: listopad, «niebezpieczna pora»
W dramacie Stanisława Wyspiańskiego „Noc listopadowa” Wielki Książę Konstanty, naczelny wódz armii Królestwa Polskiego, małego państwa pozostającego w unii z Rosją, pyta: „Listopad to dla Polski niebezpieczna pora?”, na co Makrot odpowiada: „(…) Tak, teraz jest listopad – więc baczne mam słuchy. Jest to pora, gdy idą między żywych duchy – i razem się bratają”. Rzeczywiście, listopad w ostatnich latach bywał dla Polaków „niebezpieczną porą”, zwłaszcza gdy musieli obserwować nacjonalistyczny Marsz Niepodległości idący przez Warszawę, wsparty ostatnio przez autorytarną władzę w Polsce. Tak naprawdę listopad jest jednak miesiącem refleksji: nad bliskimi, którzy odeszli, czy nad ważnymi datami historycznymi. Dwa święta niepodległości: 11 listopada w Polsce i 18 listopada w Łotwie blisko ze sobą sąsiadują. Jakie to symboliczne, że dwa narody obchodzą tak ważne daty zaledwie z jednotygodniową różnicą czasową.
Quiz jesienny. Współczesność Polaków na Łotwie
Quiz jesienny. Współczesność Polaków na Łotwie
Kilka miesięcy temu zaprosiliśmy Was na quiz poświęcony historii Polaków na Łotwie. Dziś nie będziemy Was zbytnio męczyć: pytać  o Inflanty Polskie, Gustawa Manteuffla, ani króla Stefana Batorego. Skupimy się na współczesności, mającej tylko pewne odniesienie do historii. Z quizu dowiecie się, jaką grę lubią Polacy w Jełgawie, gdzie stoi pomnik Ity Kozakiewicz oraz dlaczego Śląsk... przeniósł się do Rygi. Zapraszamy do odpowiedzi na 10 pytań na temat Polaków żyjących współcześnie nad Dźwiną.
Dlaczego na Łotwie tak łatwo zapomina się bohaterów? Wolność i burzliwe życie polityczki i dziennika...
Dlaczego na Łotwie tak łatwo zapomina się bohaterów? Wolność i burzliwe życie polityczki i dziennikarki Ity Kozakiewicz
Kilka dni temu na ekrany kin łotewskich wszedł film Mana brīvība („Moja wolność”) poświęcony Icie Marii Kozakiewicz, filolożce, działaczce polskiej społeczności, pierwszej przewodniczącej odrodzonego Związku Polaków na Łotwie, posłance do Rady Najwyższej Łotwy, głosującej za niepodległością kraju od Związku Sowieckiego. Od miesiąca w Rydze istnieje także ulica Ity Kozakiewicz.
17 września. Koniec polskich Kresów
17 września. Koniec polskich Kresów
Pojęcie „Kresy” we współczesnym rozumieniu wymyślił Wincenty Pol, polski poeta, geograf, autor znanego poematu „Mohort”. Początkowo oznaczało ono tereny Rzeczypospolitej na dalekiej Ukrainie, później zaś pojęcie to zaczęło się coraz bardziej przesuwać w kierunku Polski centralnej. W wyniku traktatu ryskiego z 1921 roku wśród „stolic kresowych województw” znalazły się takie miasta jak Lwów, Tarnopol, Brześć Litewski czy Nowogródek, miasto dzieciństwa  polskiego wieszcza Adama Mickiewicza. „Kres kresowej historii” przyszedł 17 września 1939 roku, gdy na tereny wschodniej Polski wkroczyła Armia Czerwona. Symbolem „kresowej apokalipsy” stało się samobójstwo polskiego pisarza Stanisława Witkiewicza, „Witkacego”, na wieść o wejściu na Kresy Sowietów.
Polskie miesiące. Sierpień
Polskie miesiące. Sierpień
Kilka dni temu na stronach LSM zagościła kampania społeczna „Pamiętaj. 23 sierpnia“ o ofiarach totalitaryzmów, organizowana przez Europejską Sieć Pamięć i Solidarność, założoną przez przedstawicieli narodów Europy Środkowo-Wschodniej. Trzeba sobie powiedzieć wprost: mamy wspólną historię.
Kampania społeczna „Pamiętaj. 23 sierpnia“ przypomina o ofiarach totalitaryzmów
Kampania społeczna „Pamiętaj. 23 sierpnia“ przypomina o ofiarach totalitaryzmów
23 sierpnia obchodzimy Europejski Dzień Pamięci Ofiar Reżimów Totalitarnych, proklamowany przez Parlament Europejski w 2008 roku. Tego dnia 84 lata temu podpisano pakt Ribbentrop-Mołotow – układ między nazistowskimi Niemcami i Związkiem Sowieckim, który otworzył drogę do tragedii II wojny światowej i jej następstw: obozów koncentracyjnych, gułagów, Holokaustu, krematoriów i obozów pracy, a potem długich lat zimnej wojny i dla wielu dalszego zniewolenia. Aby przybliżyć i wyjaśnić szerszej publiczności znaczenie tych wydarzeń, Europejska Sieć Pamięć i Solidarność od 2014 r. realizuje kampanię społeczno-edukacyjną pod hasłem „Pamiętaj. 23 sierpnia”.
Wołyń: ziemia tragiczna, o ciekawej przeszłości wielokulturowej
Wołyń: ziemia tragiczna, o ciekawej przeszłości wielokulturowej
„To ziemia, która spłynęła krwią”, najczęściej tyle o Wołyniu wiedzą Polacy, zapominając o wielowiekowym współżyciu Polaków, Żydów i Ukraińców na tych terenach, słynnym Liceum Krzemienieckim, miejscu urodzenia Juliusza Słowackiego, Josepha Conrada czy Jarosława Dąbrowskiego. Dla Łotyszy Wołyń jest jeszcze większą zagadką, mało kto wie, że ślub wziął tam słynny dyplomata i historyk Alfrēds Bīlmanis.
„Prezydent chwali poznańskie ogrodnictwo”. Co wiemy o relacjach przedwojennych prezydentów Łotwy z P...
„Prezydent chwali poznańskie ogrodnictwo”. Co wiemy o relacjach przedwojennych prezydentów Łotwy z Polską?
Kilka dni temu na urząd prezydenta Łotwy został zaprzysiężony Edgars Rinkēvičs. Prawdopodobnie jedną ze swych pierwszych podróży odbędzie do Warszawy. W okresie międzywojennym prezydenci Łotwy rzadko odwiedzali Polskę. Jānis Čakste, Gustavs Zemgals i Kārlis Ulmanis nigdy w wolnej Polsce nie byli. Jedynie Alberts Kviesis, sprawujący swój urząd w latach 1930-1936, odwiedził Wielkopolskę w drodze do Szwajcarii.
Wakacje Polaków w Rydze
Wakacje Polaków w Rydze
Według danych statystycznych z lotniska w Modlinie pod Warszawą Ryga jest obecnie najpopularniejszą destynacją turystyczną oferowaną przez linie „Ryanair”, tuż po trasach „emigracyjnych” czy „zarobkowych” do Wielkiej Brytanii.
Królewiec zamiast Kaliningradu. Polacy w Prusach Wschodnich
Królewiec zamiast Kaliningradu. Polacy w Prusach Wschodnich
Na początku maja, w rosyjski „dzień zwycięstwa”, rządowa Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej, urzędująca w Warszawie, podjęła decyzję o zmianie nazwy „Kaliningrad” na „Królewiec” w języku polskim.
Polacy na Łotwie — quiz historyczny
Polacy na Łotwie — quiz historyczny
Niedawno na portalu LSM prezentowaliśmy test poświęcony Kongresowi Łatgalskiemu z 1917 roku, czy szerzej, Łatgalii, jej specyfice i historii. Z Łatgalią związani są oczywiście także łotewscy Polacy, których życie kulturalne, oświatowe i społeczne koncentruje się w Rydze, Jełgawie i właśnie we wschodniej Łotwie. W zeszłym roku Polacy na Łotwie obchodzili trzy ważne rocznice: stulecie Związku Polaków, stulecie wyboru pierwszego polskiego posła do Sejmu Łotwy, a także stulecie wydawania pierwszej polskiej gazety w Rydze pod nazwą „Głos Polski”. Także i dziś Polacy na Łotwie są widoczni, choć często traktowani jako Łotysze. Polką była choćby pochodząca z rodziny Wesserów, zmarła niedawno aktorka Regīna Razuma, Polakiem jest były minister spraw zagranicznych Łotwy, zapomniany już nieco Jānis Jurkāns, czy Henryk Danusiewicz, dyrektor Łotewskiego Stowarzyszenia Handlowców.

Więcej